Muhasebe bilgisinin önemsizliği üstüne

Muhasebe sanattır iddiasını kabul etmiyorum; sanat sıkıcıdır, muhasebe değildir. Bazıları ise muhasebeyi sanata benzetmek, onu sıkıcı yapmak istiyor. Vergi beyannamesi, iş kanunu ve noter tasdiği tarafından oluşmuş şeytan üçgeninden de çıkmasına da izin vermek istemiyorlar. TÜRMOB’un Game of Thrones’a dönmüş yapısının da mesleğe hiçbir katkısı yok. Bana inanmıyorsanız KGK’ya bakın. Standartları çeviriyor, muhasebecileri yetkilendiriyor sonra onların hata yapacağı anı kollamak üzere akbaba timsali geziniyor. SPK da kendi denetim yetkisine sınırlar çizdi. Halka açık şirketi denetleme isteyen SPK’dan izin isteyecek, “halka kapalı olsun ben denetleyeyim” diyen KGK’nın kapısını çalacak. Muhasebe mesleğinin sınırlarını çizen 3568 sayılı kanunun 2.maddesinin c. fıkrasının verdiği denetim yetkisini nerede kullanacağımız belli olduysa devam edelim.
“Çok muhasebeci var, kaliteyi arttırmak istiyoruz” diyen akıllı büyüklerimiz var, siz zamanında mesleğe giriş standartlarını yüksek tutmaktan imtina ettiğiniz için bu hale gelmiş olabilir miyiz? Siz daha fazla üye gelsin, daha büyük gücüm olsun diye kavrulurken muhasebe mesleğini yerle bir ettiğinizi bilmiyor muyuz? Maliye Bakanlığından uzatma istemek dışında mesleğin gelişiminde muhasebeci odaları ne yaptı? Tek adamlığa politik olarak karşı olup meslek odalarında tek adamlara şakşakçılık yapanları da pas geçmeyelim lütfen. Sanırım c’den gelen denetim yetkimizi nereden kullanacağımızı hala tespit edemedik. Her şey bir yana hesap planı bilmemenin ve öğretmemenin erdem olduğu günlerdeyiz.
Muhasebeyle denetimin birbirinden ayrı olduğu bir ülkede yaşıyoruz, bazı denetçi arkadaşlar kendilerine muhasebeci deyince mahzunlaşıyor. Devletten gelme muhasebeciler arasında bile görünmeyen bir rütbeleme var. Örneğin emekli hesap uzmanları kendilerini subay, emekli gelir kontrolörlerini astsubay, vergi emekli denetmenlerini uzman çavuş gibi görüyor. Sanırım bu da sadece bizde olabilecek bir durum. KGK da sağolsun bu konuda kendini mutsuz hisseden muhasebecileri “bağımsız denetçiye” dönüştürdü. Ancak ticari bağlar sebebiyle doğal olarak da unvanlar SMMM-BD-KGK BD-Bilirkişi gibi acayip bir hale büründü.
Ülkemizde muhasebecilik mesleğinin gelişimi patinaj çekmeye devam ediyor, aksi gibi de kimsenin yolda kalmış arabadaki koltuğundan inip arabayı yola sokmak için çamura bulaşmaya, omuz vermeye niyeti yok. ABD’nin 1900’lerde nelerden geçtiğini öğrenip aynı sorunları tekrar yaşamaktan kaçınmak yerine bir de biz yaşayalım bakalım, ne olacak göreceğiz noktasındayız. Oysa iyi oluşturulmuş muhasebe çerçevesinin faydasını bir önceki asırda çoktan anlatmışlardı.
“Kapitalizm ve çift kayıtlı defter tutma kesinlikle birbirinden ayrılamaz; birbirleri arasındaki ilişki biçimle içerik arasındakine benzer.” Werner Sombart
“Modern kapitalizmin, günlük ihtiyaçlarımızı karşılayan büyük kârlı işletmelerin, büyük varlığının en evrensel sebebi, mantıklı bir sermaye hesabının standart olarak kullanımıdır.” Max Weber
Ayrıca, muhasebede hazırlanmış kötü bilginin nelere kadir olduğunu (uluslararası ekonomileri yıkabilmek mesela) hatırlatmak için Stiglitz’den küçük bir okuma önerisi:
Stiglitz, J. E. (2010). The Financial Crisis of 2007–8 and its Macroeconomic Consequences. In S. Griffith-Jones, J. A. Ocampo, & J. E. Stiglitz (Eds.), Time for a Visible Hand (pp. 19–50). Oxford, UK: Oxford University Press.