Biz hala muhasebenin varlık sebebini benimseyemedik. Devlet ve özel sektör de aynı açıdan bakıyor: bir taraf tahsilat, öbürü ödeme aracı olarak görüyor. Geri kalan her şey anlamsızlaşıyor bu noktadan sonra. Kitaplarda bile “sosyal sorumluluk ilkesi” bir paragrafta anlatıyor. O ilke niye var ve uyulmasa ne oluru kimse açıkça konuşmuyor. 1980 darbesi gibi, büyüklerimiz o günleri çok iyi biliyor ancak kimse o günleri konuşmak istemiyor. KGK eğitimlerine izleyici olarak katıldım ve kişisel gözlemimi paylaşayım: Denetçi unvanının meslek mensupları için bröveden farkı yok. Yakada dursun, havası olsun yeter. SMMM, Dr, KGK Denetçisi, SPK Lisansı Sahibi, Aile Reisi, İki çocuk babası.
Sermaye piyasası gizlilik üstüne kurulsaydı bağımsız denetimin bir anlamı olmazdı. Bağımsız denetimin kalitesini arttırmak için yapılan çalışmalar hiçbir zaman piyasaya sürülmezdi. Paul Sarbanes veya Michael Oxley dünyayı değiştirecek bir kanun için zaman harcamazlardı. Enron yöneticileri cezalandırılmazdı. İnsanların yatırım yaptıkları araçlar denetlenseydi Çiftlikbank saçmalığı asla yaşanmazdı. “Kudüs bizim kırmızı çizgimizdir” diyerek insanların duygularını sömüren ve yatırım aracına döken bir sistem hayatımızda asla yer teşkil edemezdi.
2014 yılından beri insanlar paylaştığım bir fikir var: madem biz menkul yerine gayrımenkul seviyoruz yatırım aracı olarak, inşaat yapan bütün şirketlerin raporları (finansal ve yapı) halka açık olsun. İnsanların ömürleri boyunca biriktirdiği paraları ahlak yoksunu yöneticileri kaptırması bazı ülkelerde borsa yüzünden olur, bizde inşaat sektöründe oluyor. Bunun önüne geçmenin de çok kolay bir yolu var: bu şirketlerin bilgilerini halka açmak. Binalarının sağlam olduğunu iddia eden şirketler aynı zamanda bize yapı test sonuçlarını da açıklasın. Bunu fikrimi anlattığım, ve benim ismini hatırlamadığım, bir akademisyen ise çok rasyonel bir cevap verdi bu konuya: Bir muhasebeci olarak piyasanın sana para kazandıracağı her şeye karşısın.
Karşıyım, sebebim de basit. İnsanların yıllarını tüketip biriktirdikleri tasarrufları sömürülmesi ahlaksızlığın en büyüğüdür. Eğer biri ortaya yatırım aracı ile çıkıyorsa, insanların parasına göz dikiyorsa ve denetimden uzaksa yasaklanmasının kamu faydası olacağına inancım eksilmeden devam ediyor.
